- به گزارش روابط عمومی ایده بازار دانشگاه امیرکبیر:
نشست بررسی چالش ها و راهکارهای همکاری شرکت های بزرگ و کوچک در حوزه تجهیزات پزشکی، با حضور جناب آقای دکتر حسین وطن پور، رئیس هیات مدیره انجمن شرکت های دانش بنیان حوزه سلامت استان تهران، جناب آقای دکتر مجید روحی، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان و صادرکنندگان تجهیزات و ملزومات پزشکی، داندانپزشکی،آزمایشگاهی ودارویی، خانم مهندس هدی عابدی، مدیر عامل صندق پژوهش و فناوری غیر دولتی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و همچنین جناب آقای مهندس محمود قفقازی، مدیر عامل شرکت دانش بنیان طبا زیست پلیمر، در تاریخ ۱۱ آبان ماه ۱۴۰۰ برگزار شد.
در این نشست، با توجه به شرایط اقتصادی و رقابتی شدن شدید فضای کسب و کار، تحریم‌ها و دسترسی‌های محدود شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات پزشکی به مواد اولیه و تجهیزات تولید، ضرورت همکاری های فناورانه شرکت‌های بزرگ با شرکت های کوچک فناور محور و چالش های این همکاری ها بررسی شد. در این گزارش، به صورت خلاصه،نکات کلیدی مطرح شده در این نشست را بیان می کنیم.
- عدم آشنایی با نیازهای صنعت بزرگ
این عامل به عنوان یکی از مهم ترین دلایل عدم تمایل و ایجاد تعارض در همکاری شرکت‌های بزرگ با شرکت های کوچک فناور محور شناخته می شود. صنعت بزرگ کشور، با بیان نکردن شفاف نیازها و چالش‌های فناورانه خود، راه را برای ورود شرکت های دانش محور برای حل این چالش ها، هموار نمی سازد. بنابراین شرکت های دانش محور نیز، بدون آگاهی از نیازهای صنعت، فناوری هایی را توسعه می دهند، که عملا دغدغه و نیاز صنایع بزرگ برای همکاری های مشترک نیست.
در این خصوص انجمن صنفی تجهیزات و ملزومات پزشکی می‌تواند در انعکاس نیازهای فناورانه شرکت‌های زیرمجموعه خود و آگاه کردن فناوران کشور، نقش مهمی را ایفا کند.
همچنین آقای دکتر وطن پور، در همین خصوص، تشکیل کمیته مشخص کردن ظرفیت‌ها و نیازها در حوزه تشخیص، درمان و پیشگری از کرونا را به الگو و تجربه موفق و مناسبی از استخراج نیازهای فناورانه کشور در شروع پاندمی کرونا، دانستند.
- استقلال اقتصادی طرفین
صنعت بزرگ، از تهیه مواد اولیه و تجهیزات تا فروش و بازاریابی، فرآیند مستقل و منحصر بفرد خود را دارد. از طرفی شرکت های دانش محور، نیز که اغلب از دل دانشگاه‌ها و با محوریت اساتید متولد می شوند، نیز اغلب با وجود حقوق و مزایای دانشگاهی، چندان از نظر اقتصادی خود را وابسته به صنعت نمی یابند.
- عدم معرفی صحیح شرکت های دانش محور به صنعت
در بسیاری از موارد، صنعت بزرگ کشور، از فناوری های ایجاد شده در شرکت های استارت آپی و دانش محور، آگاهی ندارند. بنابراین اطلاع رسانی و معرفی صحیح این مجموعه ها به صنعت می تواند، شرکت‌های بزرگ را به سرمایه گذاری و استفاده از ظرفیت های ایجاد شده، تشویق کند.
از طرفی هم دانشگاه ها، به عنوان مرکز اصلی تولید فناوری و دانش به روز، با ارتباط مستمر با صنعت، باید دستاوردهای خود را با آن‌ها به اشتراک بگذارند و زمینه تبدیل علم به ثروت را فراهم کنند.
آقای دکتر روحی نیز با تاکید بر ایجاد شدن زیرساخت‌های مناسب آموزشی و بسترسازی و همچنین ارتباطات تنگاتنگ انجمن با شرکت های حوزه تجهیزات پزشکی، از آمادگی انجمن برای دریافت و حمایت از ایده های این حوزه، با حفظ محرمانگی، خبر داد.
- عدم ارزش گذاری صحیح دانش
در برخی موارد، زمانی که به شرکت دانش بنیانی با محصول و بازار خوب، پیشنهاد همکاری مشترک از طرف صنعت داده می شود، ارزش گذاری نادرست بر روی فناوری، موجب عقب نشینی صنعت می‌گردد. بنابراين لازم است که به مساله تعيين ارزش و قيمت گذاری صحیح فناوری به روش های علمی توجه شود.
- عدم درک صحیح منافع همکاری های مشترک
شرکت های استارتاپی باید این موضوع را به خوبی درک کنند، که صنعت قدیمی با وجود سرمایه داری، داشتن زیرساخت های مناسب و شبکه بازاریابی قوی می تواند با افزودن محصول آن ها به سبد محصولات خود، بسیاری از مشکلات اعم از مالی و زیرساختی را برای آن ها مرتفع سازد.
از طرفی هم شرکت های بزرگ و قدیمی صنعت نیز باید متوجه اهمیت استفاده از فناوری های معرفی شده توسط استارتاپ ها و روی آوردن به فرهنگ نوآوری باز، برای گسترش و توسعه سبد محصولات خود شوند.
- نبود حلقه مفقوده برای گسترش همکاری های مشترک
بازیگران اصلی این فرآیند، در واقع فناوران و شرکت های دانش محور، صنعت، واسطه‌های تبادل فناوری به عنوان تسهیل گر این همکاری ها و همچنین بازار است، که با تقاضای خود از تولید حمایت می کند. بنابراین نیروی محرکه لازم برای ایجاد یک همکاری اقتصادی بین این بازیگران، اراده و خواست آن‌هاست.
مهاجرت نیروی انسانی کارآمد
یکی از چالش های بزرگ کشور، مهاجرت نیروی انسانی تحصیل کرده و فناور و به دنبال آن، خروج فناوری‌های ایجاد شده است. عدم حمایت‌‌های صحیح و دلسردی، عامل اصلی این مهاجرت هاست. شرکت‌های بزرگ صنعتی، می توانند با حمایت از شتاب‌دهنده ها، فرصت رشد و شکوفایی فناوری‌ها را فراهم آورند. به این ترتیب نه تنها خود از منافع فناوری های شکل گرفته بهره خواهند برد، بلکه با ایجاد امید و انگیزه، باعث حفظ ارزشمندترین دارایی کشور، یعنی نیروی انسانی کارآمد و خلاق خواهند شد.
- عدم آشنایی با زیرساخت های حمایتی کشور
در سال های گذشته، با حرکت کشور به سوی اقتصاد دانش بنیان و ایجاد شرکت های دانش بنیان، نهادهای حمایتی همچون صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق های پژوهش و فناوری زیر مجموعه آن، با منابع مالی و همچنین برنامه های حمایتی متعدد، شکل گرفتند. به طوری که بسیاری از فناوران، برای اخذ دانش‌بنیانی و دریافت این حمایت ها، اقدام و شرکت های دانش‌بنیان بسیاری در کشور ایجاد شد.
با این حال، بخش مهمی از چرخه اقتصادی، یعنی شرکت های صنعتی بزرگ، هنوز استقبال قابل توجهی از موضوع دانش بنیانی نکرده‌اند. غافل از اینکه می‌توانند با همکاری فناورانه با شرکت های فناور محور و استفاده از ظرفیت‌های آن‌ها، نه تنها سبد محصولات خود را توسعه دهند، بلکه با اخذ دانش بنیانی، از حمایت های قابل توجه نهادهای یاد شده نیز بهره ببرند.
در همین خصوص آقای دکتر وطن پور، تاکید کرد که با توجه به تغییرات مدیریتی وسیع در سطح کشور به صورت مداوم، لازم است تا اطلاع رسانی های جامع در خصوص ظرفیت های اکوسیستم نوآوری کشور، برای آشنایی هرچه بیشتر عوامل دست اندرکار، مدیران و ذی نفعان اکوسیستم از حمایت ها و امکانات، صورت پذیرد.
همچنین خانم مهندس عابدی نیز، از حمایت ها و خدمات صندوق تازه تاسیس پژوهش و فناوری امیرکبیر برای حمایت از فناوران از مرحله ایده تا تجاری سازی و کمک به فناوران برای بالا بردن سطح آمادگی فناوری خود و همچنین کمک به آماده سازی طرح امکان سنجی و مدل کسب و کار برای ارائه به سرمایه گذار و جذب همکاری های فناورانه، خبر داد.
- عدم توجه کافی به تسهیل گران و مراکز تبادل فناوری
ادبیات و نگاه متفاوت فناوران و شرکت های صنعتی، به موضوع همکاری مشترک، در بسیاری از موارد، باعث عدم شکل گیری این همکاری می شود. تسهیلگران و مراکز تبادل فناوری همچون ایده بازار امیرکبیر، با وجود آشنایی با رویکردهای متفاوت دو طرف، به ایجاد یک همکاری مشترک و موثر، با حفظ منافع طرفین، کمک خواهند کرد. بنابراین مراجعه به این مراکز و استفاده از خدمات آن‌ها، می‌تواند شانس همکاری های فناورانه را افزایش دهد.
- ضعف زیرساخت‌های مدیریتی در شرکت‌های دانش محور
یکی از چالش‌های مطرح شده در این نشست، زیرساخت‌های مدیریتی ضعیف شرکت‌های فناور بود. به‌طوری که در برخی از موارد دیده شده، فناورها با دراختیار داشتن تکنولوژی ساخت، بدون توجه به ارتقای مهارت‌های مدیریتی و رهبری و همچنین بازاریابی و اقتصادی، در سمت مدیریت و رهبری شرکت قرار می‌گیرند. این موضوع در مذاکرات فی مابین با شرکت صنعتی، از نظر آشنا نبودن فناور با ادبیات بازار، بسیار چالش زاست.
آقای مهندس قفقازی، این عامل را مهم ترین دلیل شکست فناوران و شرکت های دانش بنیانی دانست و توصیه کرد که در چنین شرایطی بهتر است فناور با وجود دانش علمی قوی، به صورت متمرکز به توسعه محصول خود، توجه کند و فرد مناسبی را برای هدایت و رهبری تیم انتخاب کند.
- عدم توجه به کیفیت محصول و خدمات
دیده شده که گاهی شرکت های فناور، با وجود در اختیار داشتن تکنولوژی تولید انحصاری محصول خود، به ارائه محصول و خدمات بی کیفیت می پردازند. همین امر می تواند موجب دلسردی صنعت از همکاری با این گروه شرکت‌ها شود، چرا که عرضه محصول و خدمات بی‌کیفیت، به وجهه و اعتبار آن شرکت صنعتی لطمه خواهد زد.
- نبود مسائل حقوقی مشخص و احساس امنیت
یکی از کلیدی ترین چالش‌های امروز حوزه نوآوری که بالطبع بر شروع و نحوه همکاری‌های فناورانه نیز اثرگذار است، مسائل حقوقی و حل و فصل دعاوی مرتبط با حوزه نوآوری است.
در سال های اخیر، رشد فرهنگ نوآوری و ایجاد نهادها و مراکز حمایتی و توسعه دهنده نوآوری در کشور، رشد قابل توجه و مناسبی داشته است. با این وجود عدم احساس امنیت، به واسطه مشخص نبودن مسائل حقوقی در رابطه با همکاری های فناورانه و نبود نهاد مشخص و تخصصی برای نظارت بر آن، باعث نگرانی و گاهی دوری از فضای همکاری توسط شرکت های فناور محور و همچنین شرکت های صنعتی بزرگ است.
امیدواریم برگزاری این نشست و نکات مطرح شده در آن بتواند در راستای برطرف کردن چالش های همکاری‌های فناورانه شرکت های بزرگ با شرکت های کوچک در حوزه تجهیزات پزشکی، مفید بوده باشد؛ چرا که معتقدیم برای سرمایه گذاری بر روی طرح های فناورانه، هیچ سرمایه گذاری بهتر از شرکت های صنعتی فعال در همان حوزه نیست.
