داشتن ایده از ویژگیهای ذهن خلاق است. وقتی ذهن خلاق با مسئلهای مواجه میشود، آن را به چالش کشیده و سعی در یافتن راه حلی مناسب برای آن مینماید. راه حل مناسب برای یک مسئله به ظاهر پیچیده حتماً بسیار سخت و پرهزینه نیست. درواقع این مهارت ذهن خلاق است که چه راهی را پیشنهاد میدهد.
مهارت اصلی ایدهپردازی، توانایی ایجاد پیوندهای ذهنی بین مواردی است که به ظاهر به هم مربوط نیستند ولی در نهایت موجب حل مسئله خلاقانه میشوند. مغز دائما محرکهای نامربوط را برای انسان ارسال میکند تا مقدمات ایجاد یک ایدهی خلاقانه را فراهم کند. از اینرو سرنخهای ذهنی نیازمند ساخته و پرداخته شدن هستند تا واقعی جلوه کنند. این عمل “ایدهپردازی” نامیده میشود. تفاوت افراد نابغه با سایر مردم در این است که به تفکرات و محرکهای ذهنی خود توجه نموده و در حال ساختن و پرداختن آنها هستند.
ایدهپردازی شامل سبکهای مختلفی است. سادهترین نوع آن زمانی است که یک مسئله خاص ظاهر میشود. در اینجا ایدهپرداز میکوشد با در نظرگرفتن شرایط موجود راه حل مناسبی را بیابد. گاهی ایده موجود است و در هنگام استفاده از آن در عمل کاستیهایی در آن مشاهده میشود که ایدهپرداز در این مورد سعی دارد به پیشرفت ایده موجود بپردازد. مورد دیگری هم وجود دارد که در آن ایدهپرداز در برخورد با چندین ایده ناقص، آنها را با هم ترکیب میکند تا ایدهی کاملی را ارائه نماید.
”مهارت اصلی ایدهپردازی، توانایی ایجاد پیوندهای ذهنی بین مواردی است که به ظاهر به هم مربوط نیستند ولی در نهایت موجب حل مسئله خلاقانه میشوند.“
در کسب و کار و تجارت، همه جوانب ایدهپردازی باید روشن باشد به صورتی که از مفهوم اصلی تا اجرا را توصیف کند. ایدههای مطرحشده در رابطه با یک موضوع مشخص میتواند از ایده خام(شامل طرح اولیه) تا مواردی باشد که در آن ایده تا مراحل آزمایشگاهی پیشرفت کرده و نتایج حاصل از آن تحلیل شدهاست. بدیهی است هرچه مراحل پیشرفت ایده بیشتر باشد، به واقعیت نزدیکتر خواهدبود.
ممکن است ایدههای خلاقانه بسیاری برای در برخورد با مسائل گوناگون از سوی افراد موجود باشد. آنچه اهمیت دارد نحوه بهرهبرداری از آنهاست. باید به این نکته توجه داشت که ایده و اندیشه نو معمولاً به صورت تصادفی به وجود نمیآیند بلکه در جهت حل مسائل ایجاد میشوند. پس در برخورد با هر مسئله ابتدا باید آن را به طور واضح مطرح کرد و نسبت به همهی ابعاد و عوامل آن آگاه شد. سپس جلسات همفکری در جهت حل مسائل موجود تشکیل شود. در این جلسات باید از ایدهپردازان و صاحبنظران دعوت شود تا راه حلهای پیشنهادی خود را ارائه دهند. در یک شرکت یا سازمان ایده میتواند از طرف هر فردی که به نحوی با آن در ارتباط است(مانند کارمندان، مدیران، مشتریان، شرکا و ..)، مطرح شود. این جلسات باید به نحوی برگزار گردند که ایدهپردازان بتوانند بدون ترس از استهزاء، ایده خود را مطرح کنند.
درنهایت ایدههای مطرحشده باید به دقت مورد بررسی و تحلیلهای کارشناسی قرارگیرد و درصورت وجود ایده مناسب به حل مسئله موجود پرداخته شود.
فاطمه نوری
کارشناس ارشد مهندسی نساجی